Verbittering of verbinding?

• 20 jan 2015
• 0 Reacties
• Alan Turing, Zamperini, verbittering, verbinding

Deze week stond in het teken van macht. Ik voelde me een aantal malen machteloos in besprekingen met een klant. Na de nodige reflectie realiseerde ik dat ik de verbinding met mezelf had laten ondersneeuwen. Ik voelde me machteloos en afhankelijk. En dat genereerde boosheid met mezelf. Het was net alsof mijn antenne wat losse draadjes had. Op zoek naar re-tuning zag ik de "Imitation Game", een film waarin Alan Turing wordt neergezet als genie, 'bedenker van de computer’ en degene die de Enigma code kraakte waardoor de 2e wereldoorlog met twee jaar werd bekort. Hij voelt zich geenszins machteloos om vanuit een diepe overtuiging dat hij gelijk heeft iedereen tegen de borst te stuiten. En ook al heeft hij gelijk, door zijn (toenmalig beschouwde) zwakte krijgt hij geen gelijk. Misschien is dat nu ondenkbaar maar toen was het normaal dat in de naoorlogse jaren '50 in Engeland "homosexualiteit" werd bestraft met gevangenisstraf of chemische castratie. Op scherpe wijze wordt de tijdgeest geschetst mbv een door ego gedreven, ambitieuze en ook jaloerse politieagent die ervoor zorgt dat Turing wordt veroordeelt. Dit leidt tot Turing's zelfmoord een jaar later (1954). Het duurt tot 2013 voordat zijn gelijk (eer en reputatie) wordt hersteld per koninklijk besluit.

Wat met Turing gebeurt blijft Louis Zamperini bespaard ("Unbroken”). Als Olympisch atleet overleeft hij een Japans interneringskamp vanuit een machtsstrijd over integriteit met de kampbeul. Tijdens de Olympische Spelen van 1998 in het Japanse Nagano is Louis een van de fakkeldragers en probeert hij een ontmoeting te ensceneren met één van zijn oude kampbeulen. Die poging loopt voor de vergevingsgezinde en naar verzoening zoekende Zamperini helaas op niets uit.

Vanuit een positie van macht of machteloosheid is de keuze voor verbittering (Turing) of vergeving (Zamperini) uiteindelijk een eigen keuze. Omstandigheden hoeven niet zo dramatisch te zijn als beschreven. Het is een van de scherpe observaties die Oscar Davids in zijn laatste boek over macht aan de lezer meegeeft. In “Macht” schetst de correlatie tussen macht en instinct waarbij integriteit een interessante invalshoek toevoegt.
Wie geen macht heeft, loopt niet het risico het te verliezen. Maar wie macht ontbeert, kan er ook niks moois mee creëren. Als we geen macht hebben, kunnen we het niet misbruiken. Maar zonder macht kunnen we ook het verschil niet maken (www.oscardavid.nl).


In context met de vele organisaties waar ik mee werk geldt hetzelfde principe. Het is makkelijk om de Maserati directeur te veroordelen: zelfverrijking kan immers niet? We voelen ons hierin "machteloos". En toch bestrijd ik dit. Wij zijn niet machteloos. Sterker: wij zijn betrokken bij het creëren van omstandigheden waarbinnen hij de macht gebruikt (of misbruikt). Mijn stellige overtuiging is dat de keuze altijd en uiteindelijk de mijne is waarbij de hamvraag is en blijft: hoe stimuleer ik het vermogen en de bereidheid om te kiezen voor verbinding (Zamperini) in plaats van verbittering (Turing). In het eerste geval dicht ik mezelf meer macht toe dan in het tweede geval. De relatie met mijn klant is dan altijd een reflectie van de relatie in en met mezelf. Verbittering of verbinding: de keuze is aan mij.